Zozeer als we nu zonder al te veel taboe praten over professionele burn-out, is ouderlijke burn-out niet zo gewoon. Maar volgens een studie van twee Belgische psychologen lijdt 5% van de ouders aan deze burn-out en loopt 8% van de ouders een hoog risico. We weten dat het moeilijk is om erover te praten, de angst om veroordeeld te worden is groot, dus we durven niet. Maar je bent niet alleen!
Wat is parentale burn-out?
De waarheid is dat er geen "exacte" definitie is van ouderlijke burn-out. We kunnen het echter definiëren als ouderlijke stress na verloop van tijd met lichamelijke en geestelijke uitputting in de gezinssfeer.
Natuurlijk komt er voor ALLE OUDERS een tijd dat ze moe worden van alle verantwoordelijkheden en taken die bij het ouderschap horen. Maar als een periode van rust niet helpt en we een beetje op de automatische piloot voelen functioneren met een afname van onze inzet voor het ouderschap... Dan is er waarschijnlijk sprake van een burn-out.
Parentale burn-out: symptomen
Vermoeidheid is dus een van de kenmerken van een ouderlijke burn-out, maar niet het enige!
Parenting is exhausting
Dit is het kenmerk dat het vaakst naar voren komt. Het gevoel dat je aan het eind van je Latijn bent, het niet meer kunnen. Het kan zich uiten in een onvermogen of moeilijkheden om helder te denken en intense vermoeidheid.
Het is een beetje als een survival modus, elk verzoek vereist energie die we niet hebben... of in ieder geval niet meer. Elke taak om te organiseren lijkt een onoverkomelijke taak, zelfs nadenken over het avondeten, hoe je je kind moet aankleden... We hebben het gevoel dat we V-A-C-U-U-M.
Het ouderschap maakt ons niet meer gelukkig
Het is een beetje alsof we het ouderschap als een last zien en alleen de negatieve aspecten zien, het is een "overbelasting" die verhindert dat we tevreden zijn met deze prachtige rol.
Bijvoorbeeld, vroeger speelden we graag met ons kind, nu doen we het omdat het "moet", maar we beleven er geen plezier aan.
Dit resulteert waarschijnlijk op...
Er ontstaat een emotionele afstand met ons kind
In het verleden konden we uren naar ons kind luisteren, overdreven reageren op deze verhalen (die geen rijm of reden hebben), nu is luisteren passief, met één oor, we letten minder op omdat we eigenlijk geen energie meer hebben.
Natuurlijk doen we nog steeds al het nodige, eten geven, dingen klaarmaken, tanden poetsen, hem naar school brengen, maar we investeren niet meer zoveel als vroeger in de band tussen ouder en kind.
Guilt en gevoelens van falen als ouder
Bij de vorige symptomen voelen we ons schuldig. We voelen ons onwaardig om ouders te zijn, ongevoelig en beschaamd om te zijn zoals we zijn. We hadden een beeld van onszelf als ouders en zijn in het verleden anders geweest met ons kind en het is moeilijk om dit te accepteren.
Ja, er is geen reden om je te schamen. Het overkomt veel ouders en blijft "situationeel", het is een overloop en weerspiegelt niet je ware identiteit en rol als ouder.
Parentale burn-out VS depressie, baby blues en postpartum depressie
Depressie is niet gecontextualiseerd, het is een algemene toestand. Een burn-out treft alleen het gezin terwijl een depressie alle aspecten treft (professioneel, gezin, relatie...).
Een burn-out kan echter op den duur leiden tot een depressie.
Baby Blues duurt slechts enkele dagen en treedt op bij de geboorte van het kind.
Voor meer informatie: Postpartum depressie: we vertellen je alles
Hoe kom je uit een parentale burnout
Bij een professionele burnout is het mogelijk om weg te gaan van de bron van het probleem: het werk. Een werkonderbreking kan dus worden voorgeschreven.
Bij een ouderlijke burn-out blijkt dit lastiger. Er is geen recept voor ouderschapsverlof......
Praten met je echtgenoot
Het is heel belangrijk om de echtgenoot te betrekken wanneer we ons bewust worden van de burn-out. Allereerst om gehoord te worden, maar ook om steun te kunnen krijgen als dat mogelijk is en om tijd voor jezelf te hebben. Het is niet de bedoeling ALLES op de ander af te wentelen, maar als de echtgenoot er de energie voor heeft, bepaalde taken te delegeren om even op adem te komen en gewoon voor zichzelf te zorgen.
Consulteer een arts/psycholoog
Het bewust zijn van het probleem is al de eerste stap om eruit te komen. Maar steun van buitenaf is nog beter. De psycholoog zal echt in staat zijn om de gevoelde emoties te ontcijferen, bepaalde schuldgedachten los te laten en te helpen bij het aannemen van nieuw gedrag.
Accepteren dat je niet altijd perfect bent
Willen dat je kinderen alleen nog maar zelfgekookte maaltijden eten is heel goed, maar het is een zware mentale belasting en het kost tijd. Als je je toevlucht neemt tot "kant-en-klare" maaltijden, word je niet de slechtste ouder ter wereld! Hetzelfde geldt voor het perfect laten doen van het haar van je kind. Heb je een keer geen tijd? Geen probleem!
De psycholoog zal je echt kunnen helpen dit ook te accepteren :)
Er over praten, er over praten, er over praten...
Er over praten is een last van je schouders halen. Er zijn verenigingen die het ouderschap ondersteunen en bijvoorbeeld kunnen helpen met gespreksgroepen. Door te luisteren naar de getuigenissen van andere ouders is het gemakkelijker om iemands situatie te accepteren en dat kan helpen.
Hoe voorkom je uiteindelijk een ouderlijke burn-out?
Door te accepteren dat je niet perfect bent en door jezelf toe te staan fouten te maken. Niemand is perfect, je best doen is al heel goed.
Het delegeren van bepaalde taken als we emotionele en fysieke vermoeidheid voelen om tijd voor onszelf te nemen is ook belangrijk.
Er zijn online tests om uit te zoeken of je in een ouderlijke burn-out zit, maar bij de geringste twijfel is het altijd beter om het te voorkomen door je huisarts te raadplegen :)